Stres Günlük Yaşamımızda Bize Faydalı Olabilir Mi?
Stres, günümüz insan topluluklarının kronik hale gelmiş bir hastalığıdır denebilir. Günlük yaşantının olağan bir etkeni olmuş durumda stres. Gün içinde farkında olmasak bile yoğun stres altında oluyoruz. Aile yaşantımızda, ilişkilerimizde veya iş hayatımızda mutlaka stresler yaşıyor ve bazı ağır yüklerin altına giriyoruz.
Sıradan bir gün içinde bile ufak görülebilecek bir takım değişiklikler stres verici olabilir. Aslında stres faydalıdır. Şimdi yüzlerinizdeki ifadeyi görür gibiyim. "Stres nasıl faydalı olabilir?" diye soruyorsunuz. Şunu ayırt edelim ki; yönetilemeyen stres zararlıdır. Bununla birlikte, yönetilebilen ve kontrol altına alınabilen stres kişiyi geliştirir ve onun daha çok şey öğrenmesinin yolunu açar.
Stres Yönetimi Nedir?
Var olan stresle baş edebilmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla, bu stresli durumu değiştirmeye stres yönetimi denir. Stresle başa çıkmada, fiziksel egzersiz, solunum egzersizi, meditasyon, gevşeme ve sakinleşme, beslenme ve diyet, toplumsal destek alma, sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere katılma, masaj, dua ve ibadet, zaman yönetimi gibi teknikler yararlı olabilir (Pehlivan, 1995).
Tüm bu sıralananlar stres yönetiminin bilimsel açıklaması olarak çoğu kişinin bildiği ve zaman zaman uyguladığı yöntemlerdir. Peki, tüm bunlara ek olarak 'sadeleşme' desek acaba bunun üzerinde ne gibi çalışmalar yapılmıştır?
Her insanın yaşamında bir takım durumlar meydana gelmekte ve bu çoğu zaman strese yol açmaktadır. Bunun nedeni aslında kişilerin sahip oldukları veya sahip olabildikleri şeylerin üstünde çok fazla istemek fiilini kullanarak yalnızca 'istemek' üzerine hayaller kurmalarından kaynaklanmasıdır.
Stres doğaldır, çünkü stres duyguların yoğunlaşması ve ardından sıkışması ile meydana gelen bir durumdur. İnsan da duygusal bir varlık olduğu için stres olması gayet normal ve doğaldır. Konuyu şu şekilde açacak olursak eğer, birinci viteste giden bir arabayı aniden beşinci vitese taktığınızda yaşadığınız durumdur aslında stres. Doğal yaşamın içindeki stres bu şekilde olabilir ve çözümü de aslında oldukça basittir. Peki ya iş yaşamında stres nedir ve nasıl önlenebilir.?
İş Hayatında Stres ve Yönetimi
İş, temel bir stres kaynağıdır ve çalışanların yeteneklerini zorlayıcı bir etki yapar. Özellikle aşırı iş yükü, kötü yönetim, motivasyon düşüklüğü, sorumlulukları yeterince yerine getirememe, uygun olmayan çalışma ortamları, baskı altında olma, güven eksikliği vb. çalışanları strese sürüklemektedir.
İş yaşamındaki stres kaynağı coğrafyamızda yaşayan insanımızın genelde aile ve çevre baskısıyla istemediği bir işle iştigal olması ve kendini veremediği içinde başarılı olamaması diyebiliriz.
Stresli iş yaşamı, çalışanların duygusal açıdan gergin olmalarına, başkalarıyla anlaşamama ve uyumsuz gibi kişilik özellikleri göstermesine yol açabilmektedir.
İş Yaşamında Stres Faktörleri
-
- Tekdüze çalışma ve monotonluk
- Çalışma ortamının kötü olması
- Fazla mesai ve vardiyalı çalışma sistemi
- İşyeri düzeni
- Yetersiz iş yükü
- Baskıcı yönetim şekli
- Kişiler arası ilişkiler-dedikodu
- Rol Çatışması ve Belirsizlik
- Çalışana kendini ifade etme fırsatı verilmemesi
- Zorbalık (Mobbing)
İş Yaşamında Stres Yönetimi
Stres, bilindiği gibi, bireyleri zorlayan, kısıtlayan ve engelleyen olaylar ve durumlar karşısında verilen tepkilerin tümü olarak tanımlanmaktadır. Günlük yaşamda olduğu gibi, iş yaşamında da stresli bir ortamda bulunan insanların stres oluşturan unsurları bilmeleri ve bunlarla baş edebilmeleri birey açısından önemli olduğu kadar organizasyon yönetimi açısından da büyük önem taşır (Yıldırım vd., 2004).
Yöneticiler, çalışanların yalnızca yaptığı işi değil, bütün olarak bireyi yönetmektedirler. Danışmanlık hizmetleri; öğüt verme, iletişim kurma, güven verme, duygusal gerilimin giderilmesini sağlar.
Bilimsel açıklamaların dışında çalışanların çalıştıkları şirkete aidiyetlik duygusunun gelişmesi, işi yöneten kişinin doğru seçimi ve iş sahibinin personele çalışandan ziyade ekibin bir parçası olarak görmesi büyük oranda çalışan verimliliğini arttıracak ve stresi ortadan kaldıracaktır.
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi stres, yaşamımızda olması gerektiği kadar olmalı ve bizi geliştirici bir rol oynamalıdır.